Wat zijn de voordelen van naaldloos vaccineren in het kader van PRRS?

Bij intradermale vaccinatie wordt het vaccin in de huid geïnjecteerd, waarna het vaccin snel door immuuncellen wordt opgenomen die in de huid in grote aantallen aanwezig zijn. Eén van die immuuncellen, de zogenaamde “dentritische cel”, die lijkt op een octopus met heel veel tentakels. Die tentakels nemen elk een stukje van het vaccin op en presenteren dit aan andere immuuncellen, die de immuunrespons verder opbouwen. Zo gaan B-cellen antilichamen produceren in reactie op het gepresenteerde vaccin, en zogenaamde T-cellen zorgen voor de opbouw van cellulaire immuniteit. Omdat de belangrijke spelers lokaal in de huid aanwezig zijn, treedt na naaldloze intradermale vaccinatie een snelle en krachtige immuunrespons op.

Minder kans op ziekteoverdracht

Op de meeste Nederlandse bedrijven circuleert PRRSV en worden nu en dan viremische biggen geboren, biggen die bij de geboorte al besmet zijn met PRRSV. Om PRRS beheersbaar te houden en om het maximale uit biggenvaccinatie te halen (stel dat je biggen tegen PRRS vaccineert), is het cruciaal om de andere biggen zo lang mogelijk vrij te houden van het virus. Dat doe je door tomen zo min mogelijk te mengen, per toom een andere injectienaald te gebruiken en waar mogelijk zonder naald te werken.

Intradermale vaccinatie gebeurt naaldloos. Omdat er geen naalden worden gebruikt is er geen risico van overdracht van ziekten via een geïnfecteerde naald. Laten we PRRSV als voorbeeld nemen. Varkens kunnen al besmet raken wanneer ze in contact komen met enkele tientallen virusdeeltjes. Uit literatuur ⁽¹⁾ blijkt dat met PRRSV geïnfecteerde dieren tussen de 1.000 en 10.000 virusdeeltjes per ml in het bloed hebben. Dat betekent dat een volume van 0,001 ml besmet bloed al voldoende is om een varken te infecteren. Eén druppel bloed bevat 0,05 ml, dat is 50x zoveel! Als de naald tijdens het vaccineren in contact komt met een druppel besmet bloed, kan dit genoeg zijn om bij een volgende injectie een ander dier met PRRSV te besmetten.
Verspreiding via de naald is bijvoorbeeld ook belangrijk bij streptokokken infecties in de kraamstal en biggenstal. Studies hebben aangetoond dat deze vorm van ziekteoverdracht niet gebeurt als je naaldloos intradermaal vaccineert ^(2,3).

Minstens even goede immuunrespons

Verschillende studies hebben de immuunrespons vergeleken tussen intradermale (ID) en intramusculaire (IM) vaccinatie met hetzelfde vaccinvirus. Qua antistoffenopbouw is er weinig tot geen verschil tussen beide groepen.

Bij de immuniteit die ontstaat na vaccinatie (of ziekte) kunnen we onderscheid maken in de cellulaire immuniteit en de humorale immuniteit. Simpel gezegd bestaat de humorale immuniteit uit de afweerstoffen welke we vaak ook aantonen in bloedonderzoek. Deze afweerstoffen bevinden zich in het bloed en zijn met name gericht op ziektekiemen, die zich ook in het bloed bevinden. Daarnaast kennen we dus de cellulaire immuniteit. Deze bestaat zoals de naam al zegt voornamelijk uit cellen die de ziektekiemen onschadelijk maken. Ook kunnen deze afweercellen kiemen aanpakken die in de cellen van de gastheer zijn gaan zitten. Cellulaire immuniteit is helaas met “standaard-diagnostiek” niet aan te tonen en nog te duur om in het veld te gebruiken.

Hoewel het verschil in gemeten antilichamen in een ELISA test vaak maar minimaal is tussen intramusculaire en intradermale vaccinatie, is de mate van cellulaire afweer duidelijke groter na intradermale toepassing.

Figuur 1. Vergelijking van cellulaire afweer tussen dieren die intramusculair en intradermaal gevaccineerd zijn tegen PRRSV.

Scherp zijn op uw interne en externe biosecurity!

Niet alleen vaccinatie maar ook een goed management en het nemen van de juiste biosecurity voorzorgsmaatregelen is van groot belang om dierziektes buiten de deur houden en overdracht tussen verschillende leeftijdsgroepen te voorkomen. U kunt aan de hand van een zelfbeoordeling inzicht krijgen over hoe het staat met uw interne en externe bioveiligheid op het bedrijf. Voor meer informatie over interne en externe biosecurity klik hier voor de brochure.

Wilt u meer informatie over een PRRS bedrijfsspecifieke aanpak of bent u geïnteresseerd in onze bedrijfsanalyse neem dan contact op met één van onze specialisten; Josine Beek +31 6 8299 1395 of Eric van Esch +31 6 1431 0007

Referenties: ⁽¹⁾ Hermann et al 2004, Minnesota, ⁽²⁾ Salman et al. 2023, ⁽³⁾Madapong et al. 2021